1. Sổ bảo hiểm xã hội là gì? Các cụm từ viết tắt cần biết trong sổ BHXN
Sổ bảo hiểm xã hội là loại sổ dùng để ghi chép quá trình đóng, hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội (BHXH) cũng như làm cơ sở để giải quyết các chế độ này. Sổ bảo hiểm xã hội do cơ quan Bảo hiểm xã hội cấp và quản lý. Bao gồm hai bộ phận chính là Bìa sổ bảo hiểm và tờ rời ghi nhận quá trình đóng bảo hiểm xã hội.
Các cụm từ viết tắt
- BHXH: là từ viết tắt của Bảo hiểm xã hội.
- BHTN: là từ viết tắt của Bảo hiểm thất nghiệp.
- BHXH tỉnh: là từ gọi chung của Bảo hiểm xã hội các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Ương
- BHXH huyện: là từ gọi chung của: Bảo hiểm xã hội các quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh.
- BNN: là từ viết tắt của Bệnh nghề nghiệp.
- Đơn vị: là từ gọi chung của các Cơ quan, đơn vị, tổ chức quản lý người tham gia bảo hiểm xã hội.
- HT, TT: là từ viết tắt của Hưu trí, tử tuất.
- Người tham gia: là từ gọi chung của Người tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm xã hội tự nguyện.
- ÔĐ: là từ viết tắt của Ốm đau.
- TS: là từ viết tắt của Thai sản.
- TNLĐ: là từ viết tắt của Tai nạn lao động.
2. Mỗi người lao động tham gia sẽ được cấp mấy sổ
Theo Quyết định này, một trong các nội dung được in ngay trên trang 04 của sổ BHXH đó là:
Người tham gia được cấp và bảo quản một sổ bảo hiểm xã hội duy nhất. Cơ quan bảo hiểm xã hội quản lý sổ bảo hiểm xã hội khi người tham gia hưởng chế độ hưu trí, tử tuất.
Theo đó, mỗi người lao động khi tham gia BHXH bắt buộc chỉ được cấp 01 sổ BHXH duy nhất. Đồng thời mỗi người cũng chỉ được cấp 01 mã số BHXH là số định danh cá nhân duy nhất do cơ quan BHXH cấp và được ghi trên sổ BHXH, thẻ bảo hiểm y tế
3. Trách nhiệm của người lao động với BHXH
người lao động có trách nhiệm giữ và bảo quản sổ BHXH mình. Nội dung này được ghi nhận cụ thể tại khoản 2 Điều 18 và khoản 3 Điều 19 Luật BHXH năm 2014 như sau:
- Điều 18. Quyền của người lao động: Được cấp và quản lý sổ bảo hiểm xã hội.
- Điều 19. Trách nhiệm của người lao động : Bảo quản sổ bảo hiểm xã hội.
Mặc dù người lao động được trực tiếp cầm sổ BHXH nhưng trên thực tế, do lo ngại về việc thất lạc trong quá trình tự mình bảo quản nên hiện nay hầu như sổ BHXH đều do người sử dụng lao động giữ.
Điều này vừa giúp người lao động tránh được việc làm mất, hỏng sổ; đồng thời giúp đơn vị sử dụng lao động thuận lợi trong việc thực hiện các thủ tục hưởng chế độ cho người lao động.
4. Cách đăng ký để được nhận sổ BHXH
* Về hồ sơ đăng ký:
– Đối với người lao động: Nộp cho người sử dụng lao động 01 bộ hồ sơ gồm:
- Tờ khai tham gia, điều chỉnh thông tin bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
- Trường hợp được hưởng quyền lợi bảo hiểm y tế cao hơn thì bổ sung Giấy tờ chứng minh (nếu có).
– Đối với người sử dụng lao động: Tập hợp hồ sơ từ người lao động cùng các giấy tờ:
- Tờ khai đơn vị tham gia, điều chỉnh thông tin bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế
- Danh sách lao động tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (Mẫu D02-TS);
- Bảng kê thông tin (Mẫu D01-TS).
* Về trình tự thực hiện:
– Doanh nghiệp nộp hồ sơ tới cơ quan BHXH theo một trong các hình thức: Giao dịch điện tử, dịch vụ bưu chính công ích hoặc nộp trực tiếp tại cơ quan BHXH.
Lưu ý: Chi nhánh của doanh nghiệp thì đóng BHXH tại địa bàn nơi cấp giấy phép kinh doanh cho chi nhánh.
– Sau 05 ngày kể từ ngày cơ quan BHXH nhận đủ hồ sơ, doanh nghiệp nhận sổ BHXH và thẻ bảo hiểm y tế cho người lao động.
>>>Có thể bạn quan tâm: Công tác kế toán doanh nghiệp
5. Cách tra cứu mã số BHXH
Khá nhiều người lao động không biết cách tìm số sổ bảo hiểm như thế nào? Điều này sẽ ảnh hưởng đến việc tra cứu thông tin, đảm bảo quyền lợi hưởng chế độ. Dưới đây là một số cách tìm số sổ bảo hiểm xã hội mà người tham gia nên biết:
- Cách 1: Xem mã số trên bìa sổ bảo hiểm xã hội. Mã số bảo hiểm xã hội được in phía dưới họ tên người lao động.
- Cách 2: Tra cứu mã số BHXH trên website chính thức: https://baohiemxahoi.gov.vn/. Bạn cần nhập thông tin cá nhân: Tên, địa chỉ, ngày sinh theo yêu cầu và bấm chọn “Tôi không phải người máy” để tra cứu.
- Cách 3: Tra cứu mã số bảo hiểm trên ứng dụng VssID. Bạn cần tải ứng dụng VssID, đăng nhập tài khoản của mình, chọn “Tra cứu”, tiếp tục chọn “Tra cứu mã số BHXH”, sau đó nhập thông tin được yêu cầu.
6. Sổ BHXH được cấp lại khi nào
Khoản 2 Điều 46 Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017 đã quy định cụ thể các trường hợp cấp lại sổ BHXH, bao gồm:
- Cấp lại sổ BHXH
- Cấp lại sổ BHXH (bìa và tờ rời) các trường hợp: mất, hỏng; gộp; thay đổi số sổ; họ, tên, chữ đệm; ngày, tháng, năm sinh; người đã hưởng BHXH một lần còn thời gian đóng BHTN chưa hưởng.
- Cấp lại bìa sổ BHXH các trường hợp: sai giới tính, quốc tịch.
- Cấp lại tờ rời sổ BHXH các trường hợp: mất, hỏng.
7. Những quyền lợi người lao động sẽ được hưởng
7.1 Hưởng chế độ ốm đau:
Người lao động được nghỉ làm và nhận trợ cấp khi bản thân ốm đau hoặc con dưới 07 tuổi ốm đau.
7.2 Hưởng chế độ thai sản.
Lao động nam và lao động nữ đóng bảo hiểm xã hội đều được hưởng chế độ thai sản khi khám thai, sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu, phá thai bệnh lý, khi sinh con, nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi, thực hiện các biện pháp tránh thai.
7.3 Hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
- Trợ cấp một lần hoặc hằng tháng.
- Tiền mua phương tiện trợ giúp sinh hoạt, dụng cụ chỉnh hình.
- Trợ cấp phục vụ.
- Trợ cấp một lần khi chết.
- Hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp khi trở lại làm việc.
- Dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau điều trị tai nạn, bệnh nghề nghiệp.
7.4 Hưởng chế độ hưu trí.
Người lao động đóng đủ tuổi và đủ số năm tối thiểu để hưởng lương hưu sẽ được giải quyết hưởng lương hưu hằng tháng.
Thay vì nhận lương hưu, người lao động có thể chọn rút bảo hiểm xã hội một lần khi có đủ điều kiện.
7.5 Hưởng chế độ tử tuất.
Người lao động đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc qua đời, thân nhân của người này sẽ được hưởng chế độ tử tuất với 02 khoản tiền: Trợ cấp mái táng và trợ cấp tuất một lần hoặc tuất hằng tháng
Lời kết
Trên đây là những điều cần biết về BHXH cho các doanh nghiệp và người lao động. Nếu còn điều gì cần giải đáp, tư vấn hay có như cầu sử dụng dịch vụ kế toán thuế hãy liên hệ ngay tới chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ
